Panik atak kişide kalp atışında hızlanma, terleme ve titreme gibi belirtilerin olduğu aşırı kaygı durumudur. Bu belirtilere nefes darlığı, terleme, baş dönmesi, karıncalanma ve göğüs bölgesinde sıkışma gibi fiziksel belirtilerde eklenebilir. Belirtiler oldukça hissi arttıkça kişi kontrolünü kaybederek acil servilerine gidebilir. Kendisine bir şey olacak düşüncesinden kurtulamayan bireyler panik atağa daha müsait durumda olan kişilerdir.
Panik atak belirtileri özellikle kalp krizi belirtileri ile karıştırılır ve sanki kriz geçiriyormuş düşünesine kapılır. Atak sırasında kişi kendini “ölecekmiş” gibi hisseder ve bunun korkusunu sürekli olarak his eder.
Çoğu insan stresli ve kriz durumlarda panik atak geçiriyormuş hissine kapılabilir fakat bu tarz durumlar normal olabilir.Eğer panik ataklar sıklaşırsa ve kaygı/korku periyotları uzarsa buna “panik bozukluk” adı verilmektedir ve panik bozukluk profesyonel tedavi gerektiren bir rahatsızlıktır.
Panik Atak Nedir?
Panik atak ilk olarak ruhsal sıkıntılar olarak hissedilir ve fiziksel etki ve belirtilerle ortaya çıkarak ilerler. İlk olarak aniden, nedeni belirlenemeyen yoğun bir kaygı/ stres başlar. Kaygının nedeni o an için anlaşılmasa da kişi nedenine değil, yaşadığı fiziksel belirtilere odaklanarak sorunun psikolojik olmadığı düşüncesi ile hareket edebilir.
Kaygının ne zaman ortaya çıkacağı belli değildir. Araba kullanırken, televizyon seyrederken, kalabalık bir alışveriş merkezinde gezerken, asansör kullanırken hatta bazen uyku sırasında bir anda beklenmedir bir şekilde panik atak yaşanabilir.
Atak sırasında yaşanan yoğun kaygıyla birlikte fiziksel belirtiler ortaya çıkar. Kalp hızlı çarpmaya başlar, nefes alıp verme hızlanır, gözler kararabilir ve baş dönmesi görülebilir.
Tüm bu belirler, benzer bir şekilde kalp krizinin de belirtileri olduğu için panik atak yaşayanlar çoğunlukla “kalp krizi geçiriyormuş” gibi hissederler ve düşünürler. Bu nedenle atak sırasında “artık ölüyorum” korkusu kişiyi sarar ve bu düşünceyle daha çok korkarak panik atağı tetikler.
Panik ataklar genellikle 10 dakikadan az sürer ancak çarpıntı, baş dönmesi ve bazı diğer belirtilerin tamamen geçmesi daha uzun sürebilir.
Çoğu insan, iş veya özel hayatında stresin arttığı ve uzun sürdüğü zamanlarda panik atak yaşayabilir. Uzmanlar, hayat boyu 1-2 kez panik atak yaşamanın normal olabileceğini yani kabul edilebilir olduğunu söylerler. Özellikle tarvmatik olayların sonrasında daha çok görülme ihtimali vardır.
Fakat ataklar sık sık meydana geliyorsa, süreleri 10 dakikayı geçmeye başladıysa ve her iki atak arasında, bir sonraki atağın korkusu gündelik hayata engel olacak kadar arttıysa buna “panik bozukluk” denir.
Bir Bakışta Panik Atak Belirtileri
- Kalp çarpıntısı, artan nabız
- Nefes alıp vermede zorlanma
- Göğüs bölgesinde ağrı, sıkışma hissi
- Titreme
- Boğuluyormuş gibi hissetme
- Bulunulan ortamdan kopma, gerçek dışı hissetme
- Terleme
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi, gözlerin kararması, bayılma
- Sıcak veya soğuk ter basması
- Parmak uçlarında uyuşma veya karıncalanma
- Ölüm korkusu
- Kontrolü kaybetme korkusu, delirme korkusu
- Kaçma isteği
Panik atak tedavisinde uygulanan en etkili yöntem psikoterapi dediğimiz bilişsel davranışçı terapi yöntemidir. Kişinin yaşadığı kaygı kriz durumu derinlemesine analiz edilerek sorunun tanımlaması yapılır ve uygulanan bazı tekniklere sorunun üstesinden gelinebilir. Psikoterapi kişiye kalıcı bir çözüm sunar. Bazı vakalarda sadece psikoterapi yeterli olmayabilir. Psikiyatri desteği alarak da bu sorunla baş edilebilir.
